Necla Dursun, yazdığı kitap içeriğinden katılımcılarla  görüşlerini paylaştı. 

“Edebiyat ile Balkanları Nasıl Okumalı”

Yukarda yer alan üst başlık, yazar Necla Dursun’un 2023 yılı başında İstanbul’da yayınladığı kitabının da başlığını oluşturuyor. Yazar bu çalışmasıyla bizlerin içinde yaşadığı Balkanlara ve yüzlerce yıl Balkanlarda hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu’na, bir edebiyat türü olan roman aracılığıyla yaklaşmayı denemiş. Kitabın ön sözünde belirttiği gibi, bunu yaparken, tema ve çözümleme oluştururken ele aldığı konuya geniş bir bakışla yaklaşmıştır. Balkanları ele alarak çözümlemeye çalıştığı dört romanda, tarih aralığı ve sınırı gözetmemiş bu eserleri seçerken sadece konuya bağlı kalmayı yeğlemiştir. Balkan coğrafyası içinde geçen mekan, olay ve karakterler dikkate alınmıştır. Bu yaklaşım yazarın Balkanların geçmişini doğru ve ilk elden tanıklıklarla çözümleme amacına katkı sunarken, okurlara da doğru bir yol göstermeyi amaçlamıştır.

Necla Dursun’un bu yapıtta ortaya koyduğu kurgu, yorum ve edebiyat coğrafya ilişkisi, Balkan bozgunundan önceki dönemleri Sırp yazar İvo Andriç’ in iki romanı çerçevesinde irdelerken, Üsküplü Arnavut yazar Kim Ahmeti’ nin iki yakın dönem kitabından yola çıkarak da, Osmanlı sonrası Balkan coğrafyasında yaşanan  fikri ve kültürel etkilerin ortaya çıkardığı  çelişkilere dikkat çekmektedir.

Yazar, Balkanlara romanların dünyasından neden yaklaştığını anlatırken bir edebiyat türü olarak romanın gelişme evreleri ve kuramsal altyapısına ayrıntılarıyla değinmektedir. Roman türlerine ilişkin teorik açıklamalarında  işlediği konuya yardımcı olacak roman ve yazarlara isimleriyle vurgu yapmaktadır. Bununla işlediği coğrafya ve mekan ilişkisinin anlamını kurgulamaktadır.

Necla Dursun’ un bu değerli kitabının Balkanları ve Osmanlıyı anlamak için önemli ve özgün bir yöntemin kapısını araladığını vurgulamalıyız. Günümüzde, Balkanların şimdiki durumuna ve Osmanlı geçmişine Evlad-ı Fatihan söylemleriyle, hamaset dolu kahramanlık menkıbeleriyle, sadece dinsel olguları öne çıkararak veya uzak- yakın dönemde yaşanan savaş trajedileriyle birlikte ortaya çıkan kitlevi göçleri hatırlamakla yaklaşmak gerçekçi bir tutum olamaz. Günümüzde yaşanmakta olan, yakın ve orta vadeyi hızla etkileyen  asimilasyon süreçleri,  Balkanlardaki Türk varlığının önündeki en büyük sıkıntılardan birisidir. Balkanlarda ki Osmanlı-Türk varlığı tarihin geçmişinde kalmış arkaik bir uygarlık kalıntısına dönüşmeden, Türk aydınlarının, akademik çevrelerin daha gerçekçi çözümler üzerinde düşünmeleri gerektiği kanısındayız.

Tanıtıma katılan ünlü Prof.Dr. İsmail Parlatır da bir konuşma yaptı. Parlatır, diğerleri arasında özetle  şunları vurguladı:

“…Edebiyat bilimi günümüzde çeşitli alt başlıklar altında incelenmektedir.Okurlar edebiyat coğrafyası, sosyolojisi, psikolojisi, tarihi gibi alanlarla okura daha anlaşılır yöntemler sunmaktadır. Bu alanlar okurlara olduğu gibi edebiyatla uğraşan bilim insanlarına da yeni alanlar açmaktadır. Bu nedenle yazar Necla Dursun’un roman ve coğrafya ilişkisini Balkanlar boyutunda incelemesi doğru ve anlamlı bir çabadır.”

Kitapla ilgili yöneltilen soruları yanıtlayan Dursun, ardından katılımcılara kitaplarını imzaladı.