Bal şifa kaynağı. Türkiye bal üretimi için dünyadaki en uygun iklim ve bitkilere sahip ülkelerden biri. Ekosistemimiz çok uygun. Arı sayısı arttıkça eko sistem daha da uygun hale geliyor. Çünkü arılar bal yapmanın dışında ekosistemi de düzenliyorlar.

Arıcılık ticari veya hobi olarak yapılsa da elde edilen arı ürünleri; gıda, tarım, ilaç, kozmetik, boya ve daha birçok farklı alanda kullanılıyor.

2019 yılında dünyada üretilen balın yaklaşık %34’ü ticaret için üretilmiş, ihracatın %90'ı yaklaşık 20 bal üreticisi ülke tarafından gerçekleştirilmiş. Bal üretiminde 2019 rakamlarına göre 444.100 ton ile Çin dünya lideri. Sonra 114.067 ton ile Türkiye geliyor ama rekolte farkı çok büyük, bu muhteşem doğa ve iklim imkanlarımıza rağmen.

Arı sayısı ve bal üretimi yıldan yıla artıyor gibi olsa da aslında daha fazla üretim yapmak, ailelerin geçim kaynağı haline getirmek mümkün. Dünyada pazarı da var. Sadece ABD, Türkiye’nin ürettiği baldan daha fazlasını ithal ediyor. İthalatta ABD’yi Almanya izliyor. Türkiye 2019 rakamlarına göre bal ihracatında 22. Sırada. TEPGE 2021 raporunda rakamları görmek mümkün.

İÇ TÜKETİM AZ

Balı şifa kaynağı olarak biliyoruz ama tüketmiyoruz. Reçel ve diğer şekerli ürünlere talep daha çok. Ayrıca reçelin evde yapılabiliyor olması da bir etken ve bu şeker gibi sağlıksız bir ürünün tüketimini artırıyor. Yani biz tüketiciler de bilinçsiziz. “Bal giren evde insanlar  sağlıklı olur” desek abartmış olmayız umarım. Özellikle içinden geçtiğimiz şu hassas dönemde.

“BAL” DA GÜVEN ÖNEMLİ

Bal üretiminin artmasında arıcıların eğitimi, malzeme, iklim şartları, doğru bilgi paylaşımı etkili oluyor. Ülkemizin her ilinde az ya da çok bal üretimi mevcut. Geleneksel ve modern yöntemler birlikte devam ediyor.

Bal hileye açık bir ürün. Hile yaparsanız “ballı iş” haline geliyor. Zaman zaman hileli markalar teşhir edilse de tüketici yine markalı ürünlere yöneliyor. Çünkü herhangi bir olumsuzlukta hesap sorabileceği bir kurum ve şikayet edilebilirlik var.

Arı yetiştiricileri ve bal üreticileri ise “bal üreticiden alınır” diyorlar. Nitekim yol kenarlarında satışlarda az değil.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği ve Türkiye Bal Üreticileri Merkez Birliği var. Bu birlik üyeleri bal ve arı ürünlerini üreten, zahmeti çeken kişiler. Ürünlerini ya kendileri satıyorlar ya da markalar için üretiyorlar.

Bal üreticilerinin “merdiven altı” diye tabir ettiği şekerli veya glikozlu hileli, üretimler ise birlik üyelerinin kaliteli balları pazarlamasında fiyat açısından en büyük engel. Doğal bal ile hileli ürünler arasında fiyat farkı çok ama hileli ürünleri bilerek veya bilmeyerek talep edenler de var. Tüketici ise hileyi ayırt edemeyebiliyor.

TÜKETİCİ BALI NEREDEN ALSIN?

Bal üreticileri kaliteli bala ulaşmanın en iyi yolunun “aracısız, üreticiden tüketiciye” olduğunu ve birliklerden satın alınabileceğini belirtiyorlar. Birliklerin bu konuda daha aktif olması ve e- ticareti de benimsemesi şart. Bunun 5 faydası var;

1- Tüketici kaliteli, güvenilir, doğal balı alacak.

2-Üretici tüketiciye direkt satış ile edindiği kazancını gene arı ve kovana yatıracak.

3- Üretici balı markalı firmalara çok ucuz satmak zorunda kalmayacak.

4-Bal ve arı ürünleri üretiminin artması ihracatı artıracak, arıcılık gelişecek.

5-Doğanın sağlıklı devamlılığı sağlanacak.

Evet bu döngüyü herkes biliyor ama bu döngüyü sağlamak kolay değil.  Son zamanda bal ithalatına izin verilmesi de ülkemizdeki arıcılar için bir sorun olacak. Kaliteli balın pazarı her zaman olur. Birliklerin ülke ve tüketici için bu konuda hızlıca çalışma yapması gerek. Rehavet zaman kaybettirir. Arı ve bal insan için önemli. Bu konuda desteğe her zaman hazırız.

KOCAELİ ARICILAR BİRLİĞİ

Her il kendi bölgesindeki arı ve bal üreticileri birliklerini internet üzerinden kolayca bulabilir. Kocaeli’ de de arıcılığı geliştirmek üzere “Kocaeli Arıcılar Birliği” bulunuyor. Makul fiyatlarla kaliteli bala birlik kanalıyla ulaşmak tüketici açısından her zaman mümkün. Hileye açık bir ürünü bilmeden aldığınızda hileye destek vermiş oluyorsunuz. “Bal” gibi mucize bir üründe bilinçli tüketici olmak önem taşıyor.

ARILAR YOK OLURSA DÜNYA YOK OLUR

Bal ve arının Kur’an-ı Kerim’de Nahl Suresi - 68-69. Ayetlerde bahsi geçiyor. “﴾68﴿ Ve rabbin bal arısına şöyle ilham etti: “Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kurdukları çardaklardan kendine yuvalar edin. ﴾69﴿ Sonra her türlü besleyici ürünlerden ye; rabbinin koyduğu kanunlara boyun eğerek çizdiği yollardan git!” Onların karınlarından, farklı renk ve çeşitlerde şerbet (kıvamında bir sıvı) çıkar ki onda insanlara şifa vardır. İşte bunda da düşünen bir topluluk için açık delil bulunmaktadır. “ diyor.

Arı ithali ile gelen zararlılar, tarım ilaçları, sanayi gazları, hava kirliliği, bilinçsizlik vb. etkenler arı popülasyonu için ciddi bir tehdit ve azalabiliyorlar.

Arılar dünya ekosistemi ve insanların yaşaması için önemli varlıklar. Bilinçli üretim, tüketim, tüketici ile ülkemizdeki arıları, balı, ekosistemi, kendimizi ve çocuklarımızı, torunlarımızı desteklemiş oluyoruz.

BAL ORMANLARI EYLEM PLANI

Orman Genel Müdürlüğünce uygulanan "Bal Ormanları Eylem Planı" ile 2023'e kadar 720 bal ormanı hedefleniyor. “Bal Ormanları” arıcılığı dönüştürecek bir proje. Kriterleri yüksek. Sürdürülebilirlik için ormanların bütün vatandaşlar tarafından korunması gerekiyor.

Bal ve üretimi sıradan bir ürün değil. Balcılık da dışarıdan göründüğü gibi değil. Bu konuda ilgili bakanlığın ulaşılabilir, tarafsız, sahadaki balcıları ve birlikleri dinleyerek ortak akılla sektörün ve arıcıların gelişimine daha fazla destek olması, sorunlarına çözüm bulması hatta yeni bir yol haritası oluşturması gerekiyor. Arıcılık daha fazla ilgiyi hak ediyor. Herkes biliyor ki, güzelim ülkemizde bu muhteşem ekosisteme bu üretim az.

Sözün özü; Arı devamlılığı için hep birlikte ormanlarımızı korumak zorundayız. Arı ve bal konusu basit bir konu değil derin ve tarafsız bir şekilde çözülmesi gereken sorunlar var. Ülke olarak arımız, balımız ve şifamız daim olsun.

 Öğr. Gör. Tümay MERCAN

Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım B./Yönetim/İletişim Danışmanı